روش های مسواک زدن
مقدمه
مسواک زدن کاری است که به توصیه دندانپزشکان برای حفظ زیبایی و سلامت دندان ها باید ۲ بار در شبانه روز انجام شود.
با این کار از ایجاد جرم بر روی دندان جلوگیری می‌کنید و در عین حال دندان‌های سفید و زیبا خواهید داشت.
پلاک و جرمی که روی دندان باقی می‌ماند، محیط مناسبی را برای رشد باکتری‌های مضر ایجاد می‌کند. در صورت ازدیاد این باکتری‌ها، روند پوسیدگی دندان تسریع می شود.
پوسیدگی دندان، بیماری لثه، از دست رفتن دندان و لزوم کاشت دندان همه از وجود جرم و پلاک روی دندان ناشی می‌شود. به همین دلیل است که آموزش طریقه صحیح مسواک زدن اولین گام مهم برای حفظ سلامتی دندان ها است.
ضرورت صحیح مسواک زدن
طریقه صحیح مسواک زدن باعث حفظ دندان‌های شما از پوسیدگی می‌شود. در واقع شما با نحوه درست مسواک زدن، از ایجاد جرم بر روی دندان خود جلوگیری می‌کنید.
همچنین زمانی که به طور صحیح مسواک می زنید، از ساییدگی و تحلیل لثه نیز جلوگیری می‌شود.
در بسیاری از موارد دلیل از بین رفتن لثه و ایجاد زخم بر روی آن، ناآگاهی از طریقه صحیح مسواک زدن است.
روش های مسواک زدن
روش های زیادی برای مسواک زدن شرح داده شده و در مورد کارآیی و تاثیر آنها تبلیغ شده است. این روش ها را می توان بر اساس الگوی حرکت به هنگام مسواک زدن به انواع چرخشی (roll)، لرزشی (vibratory) ، دورانی (circular)، عمودی و افقی (Scrub) طبقه بندی کرد.
روش افقی شاید راحت ترین و شایع ترین روش مسواک زدن باشد. این روش برای کودکانی پیشنهاد می شود که تنها دارای دندان های شیری می باشند و در دوره دندانی مختلط که دندان های دائمی نیز در دهان حضور دارند این تکنیک پیشنهاد نمی شود.
روش چرخشی، کم اثرترین روش می باشد به این دلیل که این روش تنها تولید فشار متناوب به دندان می کند. در حالی که تکنیک های دیگر نیروی مداوم وارد می کنند.
در زیر، روش های صحیح مسواک زدن را مورد بررسی قرار می دهیم:
- روش چارترز (Charters)
در این روش، سر مسواک با زاویهٔ ۴۵ درجه نسبت به محور طولی دندان قرار می‌گیرد، به نحوی که نوک الیاف به سمت تاج و کنارهٔ الیاف در محل تماس لثه با دندان باشند. سپس الیاف به آرامی داخل نواحی بین دندانی فشار داده می‌شود و در حالت ثابت‌بودن سر الیاف در جای خود، چهار حرکت ملایم عقب-جلوی چرخشی یا لرزشی انجام گرفته و سپس همین حرکت تکرار می‌گردد، به‌طوری که در هر ناحیه چهار بار این عمل تکرار می‌شود.
- روش استیلمن تغییریافته (Modified Stillman)
در این روش سر مسواک با زاویهٔ ۴۵ درجه نسبت به محور طولی دندان قرار می‌گیرد، به‌نحوی که نوک الیاف به سمت نوک ریشه و قسمتی از الیاف روی لبهٔ لثه و قسمت دیگر روی ناحیهٔ طوق دندان قرار گیرد. کنار الیاف به ملایمت به سمت لثه فشار داده می‌شود و سپس حرکات لرزشی جلو-عقب انجام می‌گیرد و در همان حال مسواک به سمت تاج حرکت داده می‌شود. این حرکت در هر ناحیه پنج بار تکرار می‌گردد.
- روش بس (Bass)
در این روش سر مسواک با زاویهٔ ۴۵ درجه نسبت به محور طولی دندان قرار می‌گیرد، طوری که نوک الیاف به سمت نوک ریشه و در محل اتصال لثه و دندان بوده و تعدادی از الیاف به درون شیار لثه می‌روند. در همان حال حرکات جلو عقب لرزشی به مسواک داده می‌شود (دامنهٔ حرکت محدود است و مسواک از جای خود خارج نمی‌شود).
- روش رول (Roll)
در این روش سر مسواک با زاویهٔ ۴۵ درجه به سمت انتهای ریشه قرار دارد، به‌طوری که الیاف در محل اتصال لثه با دندان قرار می‌گیرند. در همان حال فشار مختصری به مسواک وارد می‌شود تا کنار الیاف به لثه و دندان فشرده شوند. سپس مچ دست به آرامی چرخیده و یک حرکت جارویی به سمت تاج صورت می‌گیرد. این حرکت در هر ناحیه پنج بار تکرار می شود.
- روش بس تغییریافته مدل ۱ (Modified Bass 1)
در این روش در هر ناحیه ابتدا روش بس با بیست حرکت لرزشی و سپس بلافاصله روش رول با پنج حرکت چرخشی انجام می‌گیرد.
- روش بس تغییریافته مدل ۲ (Modified Bass 2)
در این روش در هر ناحیه روش‌های بس و رول همراه با هم انجام می‌شوند. به این صورت که چهار حرکت لرزشی بس و سپس یک حرکت چرخشی رول انجام می‌شود. این مجموعه حرکت پنج بار تکرار می‌گردد.
- روش فونز (Fones)
در این روش مسواک به صورت چرخش دایره‌ای روی سطوح دندانی حرکت می‌کند. الیاف مسواک کمی به دندان فشار داده شده و برای هر قسمت پنج بار تکرار می‌شود (این روش جزو روش‌های کم اثر است و معمولاً توصیه نمی‌شود).
- روش افقی (Scrub)
در این روش الیاف مسواک روی دندان قرار گرفته و مسواک به صورت افقی در جهت سیستم دندانی به عقب رفته و دوباره به جلو بر می‌گردد (این روش در میان مردم و برای سطوح جوندهٔ دندان‌ها استفادهٔ زیادی دارد)
در مطالعاتی که در زمینهٔ روش‌های مختلف مسواک‌زدن انجام گرفت، نظرات متعددی در میان دندانپزشکان در مورد نوع، مدت زمان و تعداد دفعات مسواک‌زدن در روز وجود داشت. از میان روش‌های مختلف، روش بس تغییریافته شایع‌ترین روش مورد توصیهٔ دندانپزشکان بود.
در رتبه‌های بعدی روش‌های بس، فونس و افقی قرار دارند. به طور کلی انواع زیاد روش‌های توصیه‌شده توسط دندانپزشکان و عدم توافق روی یک روش در کتاب‌های مرجع دندان‌پزشکی عامل نگران‌کننده‌ای در مورد تصمیم‌گیری واحد در یکی از شایع‌ترین توصیه‌های دندانپزشکان است.
علاوه‌براین، تغییر سخت عادت نوع مسواک‌زدن به خصوص در بزرگسالان باید عاملی مهم در تصمیم دندانپزشکان برای ایجاد تغییر در مسواک‌زدن افراد باشد.
توصیه‌های مهم در رابطه با مسواک زدن
- تا نیم ساعت بعد از غذاخوردن مسواک نزنید.
وقتی غذا میل می‌کنید و بلافاصله بعد از آن مسواک می‌زنید، به دندان‌ها آسیب وارد می‌شود. شاید شما هم جزء کسانی باشید که فکر می‌کنند.
بلافاصله بعد از غذاخوردن، بر روی دندان و لثه جرم و باکتری ایجاد می شود. در حالی که در این زمان سطح PH دهان پایین می‌آید و دهان اسیدی می‌شود.
در این هنگام اگر مسواک بزنید، مینای دندان‌ها ساییده می‌شوند. پس بهترین کار این است تا ۳۰ دقیقه بعد از غذا خوردن مسواک نزنید.
- زمان مسواک زدن روی یک نقطه متمرکز نشوید.
یکی از اشتباهات رایج بسیاری از افراد زمان مسواک زدن، تمرکز بر روی یک نقطه است. در این صورت از تمیز کردن سایر قسمت‌های دهان و دندان خود غافل می‌شوند. برای جلوگیری از این اشتباه زمان مسواک زدن، باید آن را بر روی تمامی قسمت‌های دندان به یک اندازه بکشید تا همه جای دندان‌های شما تمیز شود.
- با ملایمت مسواک بزنید.
یک توصیه‌ی مهم برای طریق صحیح مسواک زدن، حرکت ملایم است. نباید با خشونت مسواک را بر روی دندان‌های خود بکشید. وقتی مسواک را با تندی بر روی دندان‌ها می‌کشید، نه تنها مینای دندان ساییده می‌شود، بلکه لثه هم به تحلیل می‌رود و عقب نشینی می‌کند. هرگز در زمان مسواک زدن عجله نکنید. می‌توانید به جای سرپا ماندن، روی صندلی بنشینید و به آرامی مسواک بزنید. همچنین حرکت مسواک بر روی دندان‌ها باید به صورت دورانی باشد.
- برای هر بار مسواک زدن ۲ دقیقه زمان صرف کنید.
- شما باید دو بار در طی روز مسواک بزنید؛ قبل از خواب و بعد از بیدار شدن.
در این دو زمان، باید حداقل ۲ دقیقه برای مسواک زدن، وقت صرف کنید. اغلب مسواک‌هایی که در بازار هستند، زمان سنج ندارند و بنابراین شاید صرف این مقدار زمان در ابتدا دشوار باشد. اما می‌توانید با گوشی همراه برای خود وقت تعیین کنید.
- به دندان‌های آسیاب بیشتر توجه کنید.
زمانی که در حال مسواک زدن هستید، دندان‌های خلفی و آسیاب را مد نظر قرار دهید. آنها را بیشتر از سایر دندان مسواک بزنید. در حالی که بسیاری بر روی دندان‌های جلو خود تاکید دارند تا سفید و زیبا شوند، اما از دندان‌های عقب غافل می‌شوند. دندان‌های آسیب به دلیل سطح ناهمواری که دارند، بیشتر در معرض ایجاد پلاک و جرم و آفت دهانی هستند. همچنین این سطح جونده است و باقیمانده‌ی غذا بر روی آنها باقی می‌ماند. بنابراین لازم است که بیشتر مورد توجه قرار بگیرند.
