مقدمه
در چند روز اول پس از شروع درمان ارتودنسی، بروز کمی ناراحتی و دندان درد طبیعی است. بسیاری از این ناراحتی ها کوتاه مدت و گذرا هستند و شما به سرعت به وجود این بریس ها در دهانتان عادت می کنید.
اما چند روز کامل لازم است تا بتوانید با ناراحتی وجود این جسم خارجی در دهانتان کنار بیایید. در واقع گریز از این درد و ناراحتی روزهای اولیه، اجتناب نا پذیر است .
میزان درد و ناراحتی پس از ارتودنسی در افراد مختلف متفاوت است . اما برای کاهش این فشار و ناراحتی، چه اقداماتی می توانید انجام دهید؟
اولین روزهای استفاده از بریس
باید بدانید که استفاده از بریس آسیبی به دندانهای شما نمی‌رساند، چرا که درمان‌های ارتودنسی مدرن با استفاده از آخرین تکنولوژی ارتودنسی، با بالاترین میزان راحتی و اثربخشی برای بیمار طراحی شده‌اند.
اما با این حال ممکن است پس از اتصال سیم به براکت‌ها، کمی افزایش حساسیت نسبت فشار به خصوص در دندانهای جلوی خود احساس کنید.
بهتر است پیش از خارج شدن از کلینیک ارتودنسی از انگشت و زبان خود استفاده کنید تا مطمئن شوید که هیچ یک از سیم‌ها زبان یا گونهٔ شما را نمی‌سایند یا آزرده نمی‌کنند.
مشکلات احتمالی روزهای اول
- مشکلات جدا کننده و دندان درد
دردناک شدن خفیف دندان ها به مدت ۲۴ تا ۴۸ ساعت بعد، که در نتیجه نصب براکت ها و جدا کننده ها (حلقه هایی که ممکن است در اولین جلسه بین دندانهای عقب شما قرار گیرند)حاصل می شود، کاملا مورد انتظار و امری طبیعی است.
بهترین مسکن برای کاهش این درد، جویدن مداوم خوراکی هایی با قوام متوسط است. آدامس های فاقد قند(Sugar-Free) یک انتخاب عالی است.
دقت داشته باشید نخوردن غذا یا بسنده کردن به غذاهای آبکی و نرم به بهانه دردناک بودن دندادن ها، شرایط را بدتر و درد دندان ها را طولاتی تر می کند.
در عین حال مصرف استامینوفن یا بروفن در فواصل ۴ ساعت برای حداکثر یکی دو روز می تواند مفید باشد.
- آزردگی گونه و لب ها
پس از نصب دستگاه ها، چند روز طول می کشد تا گونه ها و لب های شما به برجستگی های براکت ها و یا بند ها عادت کند. ممکن است آزردگی های جزئی برای چند روز اول روی گونه ها و یا لبها ایجاد شود. برای کاهش نارارحتی مربوط به آن ها، می توانید قطعاتی از موم های مخصوصی که در اختیار شما قرار گرفته است را روی نقاط آزار دهنده قرار دهید. دهانشویه مرتب آب نمک ولرم به همراه ماساژ نقاط آزرده به کمک انگشتان نیز کمک کننده خواهد بود.
حتی بدون انجام این کارها نیز، حداکثر ظرف یک هفته این مشکلات بر طرف می گردد.
- تواید بیش از حد بزاق در دهان
در چند ساعت اول پس از قرار دادن بریس، شما ممکن است متوجه شوید که مقدار زیادی بزاق در دهان شما تولید می‌شود و ممکن است احساس کنید که باید مقدار زیادی از بزاق را ببلعید.
همچنین بریس‌ها برای دهان شما چیزی جدید محسوب می‌شوند و ممکن است موجب گردند تا شما زبانتان را بیش از حد معمول حرکت دهید و با استفاده از آن دندان‌هایتان را احساس کنید.
این واکنش‌ها طبیعی هستند و معمولاً بعد از یک روز از بین خواهند رفت.
چگونه با وجود بریس‌ها احساس راحتی داشته باشیم؟
چسبی که برای کار گذاشتن براکت روی دندان‌هایتان استفاده شده است، ترکیبی مشابه موادی دارد که جهت پر کردن دندان‌ها مصرف می‌شود و برای تثبیت کامل به ۴۸ ساعت زمان نیاز دارد.
- رعایت رژیم غذایی
متخصصین ارتودنسی توصیه می‌کنند که شما از یک رژیم حاوی مواد غذایی نرم مانند پودینگ، ماست یا سوپ سبک تا زمانی که بتوانید با بریس‌های جدید خود غذا بخورید، پیروی کنید.
در طول درمان ارتودنسی خود، از مواد غذایی سخت و چسبناک اجتناب کنید تا خطر آسیب به تجهیزات ارتودنسی شما کاهش یابد.
- ترک عادت های عصبی
عادت‌های عصبی مانند جویدن ناخن یا مداد نیز به بریس آسیب می‌زند و منجر به ایجاد هزینه‌های اضافی و افزایش طول مدت درمان شما می‌گردد.
- استفاده صحیح از نخ دندان
در کلینیک ارتودنسی به شما نحوه صحیح استفاده از نخ دندان برای کاهش جای زخم و سوزش در داخل گونه‌ها و لبها آموزش داده می‌شود.
استفاده از نخ دندانهای مخصوص در هنگام ارتودنسی به شما در تمیز کردن راحت و سریع تجهیزات ارتودنسی دندان‌ها کمک می‌کند. تمیز نگه داشتن دندان‌ها و لثه‌ها در زمانی که از بریس استفاده می‌کنید، اهمیت بیشتری نسبت به زمان معمول دارد
- استفاده از داروهای بدون نسخه
داروهای ضد دردی که احتیاجی به نسخه ندارند مانند ایبوپروفن یا استامینوفن (تا زمانی که به این داروها آلرژی نداشته باشید) در فواصل زمانی منظم تجویز می‌گردند.
- رعایت بهداشت دهان و شستشو با آب نمک
شستشوی منظم با آب نمک نیز درد را کاهش می‌دهد. رعایت بهداشت دهان و دندان به خصوص مسواک زدن پس از هر وعدهٔ غذایی بسیار مهم است، بنابراین پیشنهاد می‌شود که برای خود و در زمان‌هایی که دور از خانه هستید، یک مسواک مسافرتی تهیه نمایید.
پس از پنج روز تا یک هفته، حتی اگر ناراحتی و درد به طور کامل از بین نرفته باشد، اما باید بطور قابل ملاحظه‌ای کاهش یابد. این زمان برای سازگاری دندان‌ها با بریس‌ها کافی است و شما متوجه خواهید شد که عمل جویدن و بلع بسیار ساده‌تر است.
هر یک از بیماران ویژگی‌های خاص خود را دارند و بنابراین غیرممکن است بتوان پیشبینی کرد که شما چه زمانی به طور کامل بهبود می‌یابید اما متخصص ارتودنسی باید همیشه در دسترس باشد تا بتوانید مشکلات خود را با او در میان بگذارید.
اقدامات و نکات دیگر
- خوردن غذاهای سرد و یخ زده مثل بستنی
بستنی با بی حسی که به دهان می دهد باعث تسکین درد می شود. شما همچنین می توانید با مکیدن قطعه های یخ باعث کاهش درد شوید.
قطعه های یخ را در دهان خود در نزدیکی منطقه ای که بیشتر احساس ناراحتی می کنید قرار دهید. قطعه های یخ کمک به بی حسی و کرختی دهان می کند و احتمال هر گونه التهابی که ممکن است باعث تورم شود را کاهش می دهد.
بسیاری از براکت ها دارای واکنش گرمایشی هستند که این بدین معنی است که خوردن غذاهای داغ سبب گرم شدن و واکنش براکت ها می شود و در نتیجه به درد و ناراحتی منجر می شود.
یخ و یا تکه های یخ را نجوید. غذاهای سفت و سخت می توانند به براکت ها آسیب برسانند و منجر به کم شدن نگهداری و چسبندگی براکت ها به دندان شوند.
همچنین می توانید آب سرد یخ را نیز امتحان کنید.
- پرهیز از غذاها و نوشیدنی های اسیدی
به عنوان مثال غذاهای اسیدی و یا نوشیدنی های حاوی مرکبات می توانند زخم ها و یا ناراحتی های دیگر دهان را تشدید کنند. برای از بین بردن امکان تحریک بیشتر دهان از این موارد پرهیز کنید.
- استفاده از موم ارتودنسی
موم ارتودنسی یا موم دندانی به عنوان یک مانع بین براکت ها و داخل دهان شما استفاده می شود. موم ارتودنسی در داروخانه ها در دسترس است و یا ممکن است در مواردی که متخصص ارتودنسی شما صلاح بداند آن را به شما بدهد.
اما تا زمانی که بافتهای لب و گونه در مقابل آن تطابق یابند، میتوان از مقداری موم مخصوص ارتودنسی بر روی براکت استفاده کرد.
این موم مانع تحریک بافتهای اطراف براکت ها می شود.
در صورت ایجاد زخم در مخاط دهان می توان دهانشویه یا پماد «ضد آفت دهانی» را از داروخانه تهیه کرد.
- استفاده از خمیردندان مخصوص دندان های حساس
بیشتر مارک های خمیردندان ها، خمیردندان مخصوص دندان های حساس دارند. این خمیردندان ها حاوی یک ماده شیمیایی به نام نیترات پتاسیم می باشند که با محافظت از اعصاب لثه، حساسیت دندان ها را کاهش می دهند.
- استفاده از مسواک نرم
برس مسواک ها از نرم تا زبر متفاوت می باشد. هر چه برس مسواک نرم تر باشد در هنگام مسواک زدن با ملایمت بیشتری بر روی دندان ها و لثه شما حرکت می کند و همچنین مانع شکستن و جدا شدن براکت ها می شود. بنابراین مسواکی را انتخاب کنید که برس آن نرم است.
- با ملایمت مسواک بزنید.
اگر شما به مسواک زدن محکم عادت دارید، این موضوع در چند روز اول پس از گذاشتن براکت ها برای شما بسیار دشوار خواهد بود. با دندان هایتان با ملایمت رفتار کنید و به آرامی و با دقت مسواک بزنید. همچنین زمان کافی برای مسواک زدن صرف کنید.
- در صورت نیاز، از متخصص ارتودنسی خود بخواهید تا براکت های شما را شل کند.
در صورتی که درد غیر قابل تحملی دارید می توانید به متخصص ارتودنسی خود مراجعه کرده و بخواهید تا کمی براکت های شما را شل کنند.
داشتن براکت های سفت لزوماً به این معنی نیست که آن ها بهتر عمل خواهند کرد و یا دندان های شما سریعتر مرتب می شوند.
از متخصص ارتودنسی خود درباره سفت بودن و یا شل بودن سیم ارتودنسی سوال کنید.
- از متخصص ارتودنسی خود بخواهید تا سیم های بیرون زده از انتهای براکت ها را کوتاه کند.
گاهی اوقات قسمت کوچکی از سیم از انتهای براکت ها بیرون زده و از داخل دهان می تواند ناراحت کننده باشد و باعث زخم های دهانی شود.
از متخصص ارتودنسی خود بخواهید تا انتهای سیم ها را قیچی کند تا شما بلافاصله احساس راحتی کنید.
- پرهیز از مصرف مواد غذایی رنگدانه دار
به علت احتمال رنگ پذیری دندان ها در اطراف نگین (براکت) ارتودنسی، بیمار در ۱۰ روز اول بعد از قرار دادن دستگاه ارتودنسی ثابت، نباید مواد غذایی رنگدانه دار مانند قهوه، چای، نوشابه های رنگی، غذاهای حاوی رب گوجه فرنگی و … مصرف نماید.
- منع مصرف دخانیات
بیماری که درمان ارتودنسی ثابت را شروع کرده است در جلسه اول (براکت گذاری) و قبل از ترک مطب باید یکسری اقدامات روتین را انجام دهد.
- در جلسات ارتودنسی، طرز استفاده از هدگیر برای ساعاتی محدود در روز یا استفاده از کش دندان را از پزشک خود سوال کنید.
- و در آخر نیز، اطمینان حاصل کنید که به اندازه کافی تجهیزاتی که متخصص ارتودنسی استفاده از آن‌ها را تا جلسهٔ بعدی به شما توصیه کرده است، دارید.
با رعایت این نکات و انجام این اقدامات، می توانید ناراحتی ناشی از تحریک بافتها توسط دستگاه ارتودنسی را به حداقل برسانید.
