تعریف پوکی استخوان:
پوکی استخوان با نام علمی آن “استئوپروز” (Osteoporosis) یک بیماری اسکلتی و استخوانی است که معمولا در افراد کهنسال و بویژه بانوان شایع است. مهمترین ویژگی آن، کاهش استحکام استخوان های بدن است که آنها را در معرض شکستگی قرار می دهد.
بیشترین احتمال شکستگی در استخوان مهره های ستون فقرات است. ولی خطرناک ترین شکستگی های این بیماری، در حفره لگن رخ می دهد که احتمال مرگ و میر بیشتری دارد.
در انسان ها تراکم استخوان های بدن در دوران بلوغ افزایش یافته و در ۲۵ تا ۳۵ سالگی به بیشترین میزان خود میرسد. پس از ۴۰ سالگی به تدریج تراکم استخوانهای بدن کم میگردد و این روند تا آخر عمر ادامه می یابد. این بیماری در زنان بویژه در دوران یائسگی بسیار شایع تر از مردان است
افزایش شواهد نشان می دهند که پوکی استخوان ممکن است با شرایط بهداشت دهان و دندان نیز در ارتباط باشد.
مانند ارتباط: پریودنتال، کاهش تراکم استخوان فک، ازدست دادن دندان، عدم توانایی در نگهداری دندان مصنوعی، مرتبط باشند
شناسایی داروها در درمان ارتودنسی
این مهم است که زنان بالای پنجاه سال قبل از شروع درمان ارتودنسی نام داروهایی را که مصرف می کنند ، به اطلاع ارتودنتیست خود برسانند .علت آن هم این است که برخی از داروها می تواند تصمیم گیری درمان را تحت تاثیر قرار دهد . پیشرفت های اخیر وتحقیقات جدید در باره پوکی استخوان در زنان بالای پنجاه سال نشان داده اند که در این باره دلایل روشنی وجود دارد. این دلایل می تواند آگاهی لازم را برای پیشگیری و جلوگیری از پیشرفت بیماری در افراد مبتلا به آنها بدهد . مطالعات نشان می دهند که آسیب پذیری زنان به شکستگی استخوان و پوکی استخوان بیشتر از مردان است . در حال حاضر حدود ۲۰۰ ملیون زن از پوکی استخوان رنج می برند . برآورد ها و مطالعات ثابت می کنند که حداقل یک نفر از هر سه زن که مسن تر از ۵۰ سال است با شکستگی استخوان ناشی از پوکی استخوان برخورد خواهد داشت
پوکی استخوان و اثرات آن بر سلامت دهان و دندان
اثرات مخرب پوکی استخوان سلامت دهان و دندان زنان را بیشتر از مردان به خطر می اندازد . این اثر برای زنانی که ۵۰ سالگی را پشت سر گذاشته اند صادق است. مگر آنکه آنها به طور منظم از یک درمان طراحی شده برای جایگزینی هورمون از دست رفته استفاده کنند .همچنین لازم به ذکر است اگر در بین زنان بالای پنجاه سال افرادی وجود داشته باشند که هیچ دندان از دست رفته ای نداشته باشند.
یا از دندان مصنوعی استفاده نکنند ، اثرات پوکی استخوان هنوز هم می تواند سلامت دهان و دندان آنها را تحت تاثیر قرار بدهد. زیرا تغییرات دندا ن با افزایش سن هنوز هم وجود دارد.
مطالعات اخیر نشان داده اند که افراد مبتلا به این بیماری بیشتر می توانند در معرض خطر نیاز به دندان مصنوعی قرار بگیرند .
تراکم پایین استخوان فک
پوکی استخوان می تواند تاثیر عمده ای در بخش استخوان حمایت کننده فک در زنان بالای پنجاه سال بگذارد .
مطالعات نشان می دهند که از دست دادن این استخوان به احتمال زیاد به علت از دست دادن دندان و عدم تحریک آن است .تراکم پایین استخوان در فک که ناشی از پوکی استخوان است همچنین می تواند منجر به بروز مسائل دیگری شود .
به عنوان مثال زنان مبتلا به پوکی استخوان مشکلات مربوط به: دندان مصنوعی بد، اتصالات شل، جراحی نامطلوب
را نیز تجربه کرده اند . بهترین راه برای رسیدگی به این مشکل این است که باید از به تاخیر انداختن درمان های دندانپزشکی اجتناب کرد. همچنین به طور منظم و در دوره های مشخص دندان ها توسط دندانپزشک ویزیت شوند . بازدید دوره ای در رسیدگی به سلامت دهان و دندان با وجود ضعف استخوان بسیار ضروری است . شیوه زندگی سالم در تقویت و حفظ سلامت استخوان ها نیز بسیار ضروری می باشد .
برخی علائم پوکی استخوان فک
۱٫ درد ، تورم و یا عفونت لثه یا فک
۲٫ لثه مجروح و یا به تازگی تحت درمانی که بهبود نمی یابد
۳٫ بی حسی یا احساس سنگینی در فک
۴٫ دندان شل
۵٫ راهنمایی های موثر در بهینه سازی سلامت استخوان
۶٫ رژیم متعادل و دریافت کلسیم
۷٫ انجام فعالیت های بدنی منظم
۸٫ دریافت مقایر زیادی ویتامین D
۹٫ راه رفتن و دویدن
۱۰٫ کنترل وزن
۱۱٫ پرهیز از مصرف دخانیات و الکل
نتیجه
اثر پوکی استخوان در سلامت دهان و دندان به طور کلی باید به خوبی درک شود .
دندانپزشک یا ارتودنتیست می تواند ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی به بیمارانی که از پتانسیل خوبی برای ابتلا به پوکی استخوان هستند باشد. آشنایی با عوامل خطر می تواند در شناسایی این افراد و کمک در تشخیص زود هنگام بسیار موثر واقع شود .بسیاری از مطالعات انجام شده تا به امروز نشان می دهد که ارتباط تنگاتنگی بین پوکی استخوان و بهداشت دهان و دندان وجود دارد .
این مطالعات که توسط اندازه نمونه بسیار کوچک و عدم کنترل کافی از اثر عوامل مخدوش کننده مانند :
۱٫ جنسیت
۲٫ مصرف هورمون
۳٫ سیگار کشیدن
۴٫ نژاد
۵٫ سن گرفتار شدن وجود دارد .
این بررسی ها نشان داده است که استرس و پریشانی در زنان بالای پنجاه سال ، همچنین رژیم غذایی نامناسب ، کمی توده بدنی ، عدم تحرک و ورزش شانس ابتلا ء به پوکی استخوان را بالا می برد. نقش کمبود استروژن در شروع و پیشرفت بیماری پریودنتال محدود شده است. نتایج اکثر مطالعات انجام شده نشان می دهد که به احتمال زیاد بین عوامل یاد شده ارتباطی وجود دارد . علاوه براین داده های علمی موجود نشان می دهد که بیماران مبتلا به پوکی استخوان که به دلیل خطر وقوع دربیس فسفونات ها نیاز به مراقبت ویژه در طول درمان دندان به ویژه در رابطه با ایمپلنت دندانی دارند .
مطالعات بیشتر مورد نیاز برای ارزیابی نقش پوکی استخوان در شرایط مختلف دهان و دندان برای تعیین پیامد های بالینی درمان پوکی استخوان بر سلامت دهان و برای روشن شدن اینکه معاینه ممکن است از ارزش برای غربالگری اولیه برای علائم پوکی استخوان باشد