نامرتبی، کجی، به هم ریختگی و بی نظمی دندان ها از مشکلات شایع دندان‌ها است که منجر به وقوع بیماری های شدید در دهان و دندان می شود
دندان های کج و نامنظم در بین کودکان و بزرگسالان بسیار رایج است وقتی مبتلا به نامرتبی دندان هستید و دندان های شما نامرتب یا آسیب دیده هستند و یا شکل و اندازه آن‌ها ناهماهنگ و نامتناسب باشد، نمی‌توانند وظیفه خود را به درستی انجام دهند و باعث می شوند شما از ظاهر خود حس خوبی نداشته باشید و یا به فک درد و سردردهای شدید دچار شوید
دندانپزشکی زیبایی ترکیبی از علم و هنر است برای ایجاد لبخندی جذاب است که با عنوان اصلاح طرح لبخند هم از آن نام برده می شود
انواع نامرتبی دندان:
- اپن بایت : اپن بایت به حالتی گفته می‌شود که بین دندان‌های جلویی بالا و پایین فاصله وجود داشته باشد. در این حالت وقتی که شما دهان خود را می‌بندید، دندان‌های قسمت عقب دهان به هم می‌رسند، اما دندان‌های جلویی به هم نمی‌رسند و یک فاصله بین فک بالا و پایین وجود دارد. این مشکل معمولاً به علت عادت به زبان زدن به پشت دندان‌ها یا عادت به مکیدن شست در دوران کودکی ایجاد می‌شود.
- اوربایت: اوربایت به حالتی گفته می‌شود که دندان‌های بالایی روی دندان‌های پایین را بپوشانند یا با آن همپوشانی عمودی داشته باشند. این عارضه می‌تواند ارثی باشد و یا به علت ناهنجاری‌های فک به وجود بیاید. همچنین اوربایت می‌تواند به علت عادت‌ها و رفتارهای ناسالمی مانند جویدن مداد یا گاز گرفتن ناخن‌ها به وجود بیاید
- اورجت: اورجت به جلوتر بودن دندان‌های بالا از دندان‌های پایین در جهت افقی گفته می‌شود. تفاوت بین اوربایت و اورجت آن است که معمولاً در حالت اورجت، دندان‌های جلویی بیشتر جلو آمده‌اند و روی دندان‌های پایینی را نمی‌پوشانند. این عارضه به خاطر بزرگ بودن اندازه فک بالا یا کوچک بودن فک پایین و یا ترکیبی از هر دو حالت به وجود می‌آید
- کراس بایت: کراس بایت هنگامی اتفاق می‌افتد که وقتی دهان بسته می‌شود، دندان‌های بالا در داخل دندان‌های پایین قرار می‌گیرند. این مشکل می‌تواند هم در مورد دندان‌های جلو و هم دندان‌های عقب دهان پیش بیاید. علت کراس بایت می‌تواند به خاطر عوامل ژنتیکی، عادت به مکیدن شست به مدت طولانی، زبان زدن به پشت دندان‌ها، ردیف نبودن دندان‌ها و یا افتادن چند دندان ایجاد شود
- مشکل فاصله بین دندان ها و یا شلوغی دندان ها: گاهی اوقات فک در موقعیت سالم و درستی قرار دارد، اما هنگامی که فضای موجود برای رشد دندان‌ها خیلی زیاد یا خیلی کم باشد، به ترتیب باعث فاصله زیاد بین دندان‌ها یا شلوغی و به هم ریختگی دندان‌ها می‌شود
علل نامرتبی و بهم ریختگی دندان ها:
- شکل نامنظم دندان‌ها
- ردیف نبودن یا بدشکلی فک‌ها
- شکاف لب و کام
- استفاده مداوم از شیشه شیر در کودکان
- عادت بهمکیدن انگشت‌ها یا فشار دادن زبان به دندان‌ها در دوران کودکی
- نفس کشیدن از راه دهان در زمان کودکی
- آسیب‌های ناشی از ناهنجاری‌های فک
- انجام عمل‌های دندانپزشکی به شیوه نادرست در زمان کودکی
- ژنژیویت یا بیماری‌های لثه
- افتادن زودهنگام دندان‌های شیری
درمان بی نظمی و کجی دندان ها:
- بریس های فلزی
- بریس های سرامیکی
- بریس های نامرئی
- بریس های زبانی
- جراحی صاف کردن دندان
طبقه بندی :
نامرتبی و بی‌نظمی دندان‌ها به سه دسته اصلی تقسیم‌بندی می‌شود:
- کلاس ۱: شایع‌ترین نوع شلوغی دندان‌ها است که مشخصه آن اندکی جلوتر بودن دندان‌های بالا از دندان‌های پایین است و بایت مشکل دیگری ندارد.
- کلاس ۲: در این حالت اختلال اوربایت وجود دارد، یعنی فک و دندان‌های بالا به نحو مناسب فک و دندان‌های پایین را نمی‌پوشاند.
- کلاس ۳: اختلال آندربایت مشاهده می‌شود، یعنی این که فک و دندان‌های پایین، فک و دندان‌های بالا را می‌پوشاند.
پیشگیری:
پیشگیری از نامرتبی و به‌هم‌ریختگی دندان‌ها دشوار است، چون اکثر این موارد ارثی است. والدین باید فرزندان خردسالشان را ترغیب کنند که عادت مکیدن پستانک و استفاده از شیشه شیر را به موقع کنار بگذارند تا تغییرات رشدی فک کاهش یابد. تشخیص زودهنگام بی‌نظمی و شلوغی دندان‌ها طول و گستردگی درمان لازم برای اصلاح مشکل را کاهش می‌دهد
