درمان ارتودنسی در بزرگسالان

درمان ارتودنسی در بزرگسالان

اگر از دندان های شلوغ و نا مرتب رنج می برید و هنوز اقدامی به درمان آن نکرده اید، نگران نباشید هنوز وقت دارید تا از دندان هایی ردیف و مرتب با لبخندی زیبا بهره مند شوید.

خوشبختانه برای درمان ارتودنسی هیچ گونه محدودیت سنی وجود ندارد و افراد هر زمان که بخواهند می توانند از این روش استفاده کنند.

افرادی که در کودکی و نوجوانی اقدام به درمان ناهنجاری های دندانی خود می کنند معمولا راحت تر، سریع تر و کوتاه تر طول درمان ارتودنسی را طی می کنند. اما ممکن است برخی از افراد اطلاعات کافی از درمان ارتودنسی نداشته باشند و تنها ارتودنسی را روشی برای درمان دندان خرگوشی بدانند، اما در حقیقت این طور نیست. ارتودنسی روشی است که بسیاری از ناهنجاری های دندانی و فکی را به راحتی درمان می کند.

ناهنجاری هایی که توسط ارتودنسی برطرف می شود

انواع اختلالات بایت مثل اپن بایت، اختلالات کراس بایت ، عقب ماندگی فک بالا یا عقب بودن فک پایین، روی هم افتادن و یا فاصله افتادن بین دندان ها و جلو زدگی دندان ها از جمله مواردی است که به کمک ارتودنسی قابل درمان هستند.

ارتودنسی بزرگسالان چه مزایایی دارد؟

ارتودنسی بزرگسالان تنها به خاطر داشتن لبخند زیبا و افزایش اعتماد به نفس نیست، بلکه مرتب و منظم بودن دندان ها باعث می شود فک ها هم محور باشند و این نظم و ردیفی دندان ها رعایت بهداشت دندان و دهان را آسان تر کرده است. وقتی دندان ها مرتب و ردیف باشند، مسواک زدن  و نخ دندان کشیدن برای افراد راحت تر می شود. در نتیجه با رسیدگی درست به دندان ها از پوسیدگی، کرم خوردگی آن ها جلوگیری می شود.

اگر فرد به سلامت دندان ها اهمیت ندهد و ناهنجاری های مربوط به فک و دندانی را نادیده بگیرد، با مشکلات زیادی روبرو خواهد شد.

اختلالات مفصل فکی _ گیجگاهی (TMJ)، دندان قروچه، درد در ناحیه فک، سردرد های مربوط به اختلالات فکی، صدا دادن فک به هنگام تکلم یا غذا خوردن از جمله مشکلاتی است که ممکن است افراد با آن درگیر باشند.

مراحل ارتودنسی بزرگسالان

روش درمان ارتودنسی به گونه ای است که با یک جلسه درمان صورت نمی گیرد، بلکه ارتودنسی دارای روند درمانی طولانی مدت است که گاهی ممکن است تا سه سال طول بکشد. این روند درمانی توسط پزشک متخصص ارتودنسی برنامه ریزی می شود و می تواند شامل رمراحل زیر باشد:

مشاوره اولیه

ابتدا بیمار مشاوره کوتاهی با پزشک دارد. در این مرحله بیمار تمامی سوالات و نگرانی های خود از روند درمان را با پزشک درمیان می گذارد و سپس پزشک موظف است تا توضیحاتی را به طور کلی برای بیمار شرح دهد. این توضیحات شامل مشکل بیمار، روند درمان، عوارض عدم درمان ناهنجاری و فواید درمان است. این کار باعث می شود تا بیمار ترس از درمان نداشته باشد و نسبت به کار پزشک اعتماد کافی پیدا کند. در نهایت باید به بیمار دستور تهیه فتوگرافی پزشکی و رادیولوژی لازم را بدهد.

معاینه تخصصی بیمار

در این مرحله پزشک باید بر اساس مدارک پزشکی موجود مجدد به معاینه تخصصی دندان و فک بیمار بپردازد. باید وضعیت فکی بیمار بررسی دقیق شود، گاهی برای تشخیص بهتر از سی تی اسکن و ساخت مدل دیجیتالی از دندان های بالا و دندان های پایین و بررسی اکلوژن بیمار لازم است. معاینات باید با دقت بیشتری انجام گیرد زیرا بر اساس همین معاینات است که برنامه ریزی درمانی شکل می گیرد.

برنامه ریزی درمان

با توجه به معاینات انجام شده کوتاه ترین راه و موثرترین راه درمان ارتودنسی بزرگسالان به آن ها پیشنهاد داده می شود و یک برنامه ریزی در مورد زمان های مراجعه و شیوه درمان و طول درمان به بیمار ارائه می شود. همچنین در این مرحله درباره تمامی هزینه ها با بیمار باید صحبت شود.

راهنمای رعایت بهداشت دهان و دندان

برای موثر واقع شدن درمان ارتودنسی بزرگسالان همکاری بیمار در زمینه رعایت بهداشت دهان و دندان بسیار موثر است در نتیجه دستیاران پزشک نکات مهم در این زمینه را به بیمار توضیح می دهند.

قرار دادن دستگاه ارتودنسی

اصلی ترین بخش درمان قرار دادن دستگاه ارتودنسی است. بر روی هر یک از دندان یک براکت قرار می گیرد. این مرحله از حدود نیم ساعت تا چند ساعت طول می کشد. به هنگام نصب دستگاه ارتودنسی هیچ گونه آسیبی به لثه ها و یا دندان ها وارد نمی شود و دردی احساس نمی شود ولی امکان دارد طی ۴ ساعت پس از نصب دستگاه درد احساس شود که بعد از گذشت هفت روز درد کاهش می یابد.

تاثیر دستگاه ارتودنسی

طولانی ترین بخش درمان زمان تاثیر گذاری دستگاه ارتودنسی است که ممکن است از چند ماه تا چند سال به طول بیانجامد. این طول درمان با توجه به شدت و پیچیدگی دندان ها و سن بیمار و ساختار صورت نیز بستگی دارد. بعد از نصب دستگاه متخصص باید هر چهار یا هشت هفته یکبار به بررسی دستگاه ارتودنسی بپردازد و تنظیمات مجددی بر روی آن قرار دهد تا میزان تاثیر گذاری مثبت آن را بررسی نماید.

نگهداری و معاینات منظم

زمانی که دندان ها در جایگاه درست خودشان قرار گرفتند و نتیجه مثبتی ارائه دادند متخصص ارتودنسی دستگاه را از روی دندان شما بر می دارد اما این به معنی پایان دوره درمان نیست. برای آنکه احتمال بازگشت دندان ها به موقعیت اول به وجود نیاید با توجه به تشخیص متخصص باید تا مدت ها از نگهدارنده ها استفاده شود. برای بررسی بهتر باید سه تا شش ماه پس از اتمام درمان به متخصص مراجعه کنید.

لوازم ارتودنسی بزرگسالان

بد نیست بدانید که لوازم ارتودنسی بزرگسالان نیز کمی متفاوت از کودکان می باشد. در واقع بزرگسالان همانند کودکان علاقه ای به دیده شدن براکت ها و سیم ها روی دندان های خود ندارند. از این رو استفاده از براکت های سرامیکی، ارتودنسی لینگوال (زبانی) و پلاک های شفاف را بیشتر ترجیح می دهند. موقعیت اجتماعی و خجالت از ارتودنسی در سنین بالا دلیل این امر است.

امروزه درمان ارتودنسی بزرگسالان بسیار پیشرفت کرده است و تکنیک های مخفی سازی جالبی در جهت دیده نشدن ارتودنسی به جود آمده است. این روش ها هم درمان را آسان تر کرده است و هم رضایت بیماران را در بر دارد.

بدین منظور می توان از براکت های ارتودنسی سرامیکی یا انجام ارتودنسی لینگوال و یا ارتودنسی نامرئی و… استفاده نمود.

به این دلیل است که گفته می شود لوازم قابل استفاده در ارتودنسی بزرگسالان متفاوت از کودکان خواهد بود.

هزینه و طول درمان ارتودنسی بزرگسالان چقدر است؟

هزینه های درمان ارتودنسی بزرگسالان معمولا به عوامل مختلفی بستگی دارد و تنها به نوع دستگاه ارتودنسی استفاده شده وابسته نیست. با توجه به نوع بریس های استفاده شده و روش درمانی، دستمزد دندانپزشک متخصص ارتودنسی، محل انجام ارتودنسی، تعداد جلسات مراجعه به پزشک و … همگی در هزینه های ارتودنسی نقش موثری دارند.

به طور متوسط در ارتودنسی بزرگسالان به دلیل آن که استخوان فک رشد خود را متوقف کرده است و در وضعیت ثابتی قرار دارد، در نتیجه درمان ارتودنسی در بزرگسالان زمان زیادی می خواهد. اما به طور میانگین حدود ۱۸ تا ۲۴ ماه زمان لازم است تا ارتودنسی نتیجه بخش باشد. این طول زمان نیز بستگی به سن، جنس دندان و میزان شدت و نوع ناهنجاری نیز بستگی دارد.

تفاوت ارتودنسی بزرگسالان و کودکان

ارتودنسی در کودکان به شیوه ای آسان تر به نتیجه می رسد. دلیل این امر نیز رشد فک و دندان کودکان می باشد. که در سنین کم باعث می شود تا روند جای گیری دندان ها در موقعیت ایده آل خود با سرعت مناسب تری صورت بپذیرد.

اما در سنین بالا و در بزرگسالان به دلیل اینکه فک رشد خود را انجام داده است، جا به جایی دندان ها به راحتی کودکان امکان پذیر نیست.

به همین جهت طول دوره ی درمانی بزرگسالان نسبت به کودکان نیاز به زمان بیشتری خواهد داشت تا نتیجه دلخواه را به دست آورد.

تفاوت اصلی ارتودنسی بزرگسالان با ارتودنسی کودکان یا نوجوانان این است که استخوان‌های فک بیماران جوان‌تر هنوز در حال رشد است. ازآنجایی‌که رشد این استخوان در بیماران بزرگسال متوقف‌شده است، باید جراحی فک یا جراحی ارتوگناتیک برای اصلاح وضعیت فک‌ها از جمله درمان جلو بودن فک بالا انجام شود.

دیگر تفاوت‌های ارتودنسی کودکان و بزرگسالان به شرح زیر است:

تحلیل رفتن استخوان یا لثه (بیماری لثه):

بزرگسالان بیش از کودکان در معرض تحلیل رفتن لثه یا حتی تحلیل استخوان در اثر ابتلا به بیماری‌های اولیه یا پیشرفته لثه هستند. مرتب کردن دندان‌ها احتمال ابتلا به بیماری لثه را کاهش می‌دهد.

دندان غائب یا ساییده شده:

دندان‌ها به مرور زمان ساییده می‌شوند و حرکت می‌کنند. این موارد را می‌توان با ارتودنسی اصلاح کرد. فضای خالی دندان غائب باعث می‌شود که دندان‌های مجاور به‌طرف این فضای خالی حرکت کنند و کج شوند و به‌این‌ترتیب اختلال بایت به وجود بیاید و احتمال ابتلا به بیماری لثه افزایش یابد.

کامل نکردن درمان ارتودنسی در دوران نوجوانی:

بسیاری از بزرگسالان در دوران کودکی یا نوجوانی تحت درمان ارتودنسی قرارگرفته‌اند، اما درمان را تا پایان دنبال نکرده‌اند؛ اما زمانی که بیمار بزرگتر می‌شود و از مزایای مرتب بودن دندان‌ها آگاه می‌گردد، تصمیم می‌گیرد که درمان ناتمام را کامل کند و به لبخند رؤیایی خود دست یابد.

چه گروهی از بزرگسالان به ارتودنسی نیاز دارند؟

هیچ دورانی به ‌اندازه این زمان برای ارتودنسی بزرگسالان مناسب نبوده است. پیشرفت‌های به‌دست‌آمده درزمینهٔ تکنولوژی ارتودنسی این امکان را برای بزرگسالان فراهم کرده است تا بتوانند در مدت‌زمانی کوتاه به نتایج چشمگیری دست یابند. متخصص ارتودنسی تشخیص می‌دهد که آیا شما متقاضی ایده‌آلی برای درمان ارتودنسی محسوب می‌شوید یا خیر. اگرچه دندان‌های سالم را در هر سنی می‌توان حرکت داد، اما برخی بزرگسالان مبتلابه بیماری لثه باید ابتدا برای درمان این عارضه‌ها تحت درمان قرار بگیرند. مشکلات زیر را می‌توان به روش ارتودنسی بزرگسالان حل کرد: کراس بایت: دندان‌های بالا به‌خوبی روی دندان‌های پایین قرار نمی‌گیرد. اپن بایت: دندان‌های بالا و پایین به‌خوبی روی‌هم قرار نمی‌گیرد و دهان بسته نمی‌شود. اوربایت: دندان‌های پیشین فک بالا بسیار جلوتر از دندان‌های پایین قرار می‌گیرد. اورجت: مشکل جلو بودن دندان‌های فک بالا وجود دارد.

آندربایت: دندان‌های بالا پشت دندان‌های پایین قرار می‌گیرد.

انواع درمان ارتودنسی بزرگسالان

ارتودنسی فلزی: ارتودنسی فلزی براکت‌های فلزی کوچکی دارد که به جلوی دندان‌ها متصل می‌شود. سیمی که از بین براکت‌ها رد می‌شود دندان‌ها را حرکت می‌دهد.

ارتودنسی لینگوال پشت دندانی: بریس ارتودنسی لینگوال یا زبانی پشت دندان‌ها قرار می‌گیرد تا دندان‌های نامرتب را به‌تدریج حرکت دهد و اختلال بایت را برطرف کند. بریس لینگوال بریس ثابتی است که به پشت دندان‌ها متصل می‌شود.

ارتودنسی سرامیکی: ارتودنسی سرامیکی نوعی از ارتودنسی ثابت است که از براکت های سرامیکی به جای براکت های فلزی استفاده می‌کند.براکت‌های ثابت زیبا و شفاف یا همرنگ دندان انتخابی ایده‌آل برای بیمارانی است که نمی‌خواهند اطرافیان متوجه تحت درمان بودن ایشان بشوند.

ارتودنسی نامرئی: در ارتودنسی نامرئی از مجموعه پلاک‌های متحرکی استفاده می‌شود که به خوبی روی دندان‌ها می‌نشیند. متخصص ارتودنسی پلاک‌های جدید را در زمان‌های مشخص در اختیار بیمار قرار می‌دهد تا دندان‌ها به‌تدریج حرکت کنند و مرتب شوند.   ریتینر: استفاده از ریتینر (پلاک نگهدارنده) در دوران پس از ارتودنسی ضروری است. دندان‌ها پس از برداشتن بریس به سمت وضعیت اولیه متمایل می‌شوند، اما ریتینر دندان‌ها را محکم در وضعیت جدید نگه می‌دارد.

ونیر: ونیر لایه‌های همرنگ دندان و نازکی از جنس پرسلین است که روی دندان‌های بیمار چسبانده می‌شود. ونیر درمانی ایده‌آل برای اصلاح لب پر شدن، لکه شدن، بدرنگ شدن یا کوچک بودن دندان‌ها است.ونیر روشی سریع برای اصلاح طرح لبخند است که ضرورت کشیدن دندان‌ها را از بین می‌برد. البته ونیر درمانی پرهزینه است. دندانپزشک در بعضی موارد بخشی از دندان اصلی را تراش می‌دهد تا فضا برای چسباندن ونیر ایجاد شود.

گاهی اوقات درمان ارتودنسی بزرگسالان دشوار است، زیرا نیاز به بکارگیری چند تخصص در کنار هم احساس می شود و رشد کامل فکین نیز این روند را کمی سخت تر می کند. در حقیقت درمان ارتودنسی بزرگسالان می تواند بسیار پیچیده تر از درمان یک کودک باشد. لذا نمی توان در ساختار فک و صورت بزرگسالان به همان شیوه ای که در طول درمان ارتودنسی کودکان بکار گرفته می شود، دست یافت و فقط می توان هم ترازی دندان ها را تنظیم کرد.

از سوی دیگر، بیماری پریودنتال (لثه) در بزرگسالان بیشتر از کودکان است. در واقع بزرگسالان نسبت به کودکان و نوجوانان، نسبت به بیماری پریودنتال بسیار مستعد تر هستند، بنابراین قبل از شروع درمان، باید علائم بیماری پریودنتال را درمان کرد. نباید فراموش کرد که سلامت پریودنتال نقش کلیدی دارد.

داشتن لثه هایی سالم یک عنصر بسیار مهم در درمان ارتودنسی بزرگسالان است. در حالی که بیمار در حال استفاده از وسایل ارتودنسی می باشد، نیرو هایی ملایم به دندان ها اعمال می شود تا بتوانند از طریق استخوان اطراف خود حرکت کنند. اگر بافت های لثه در طول درمان ارتودنسی سالم نباشند، بیماری لثه می تواند استخوان فک را تضعیف کند و باعث از دست رفتن استخوان شود. این موضوع سلامتی دراز مدت دندان ها را در معرض خطر قرار می دهد و دندان های بیمار را ضعیف می کند. بنابراین قبل از شروع درمان ارتودنسی بزرگسالان، هر گونه بیماری لثه باید کنترل شود. برای حفظ سلامت پریودنتال باید در حین ارتودنسی مراقبت های حرفه ای و به طور منظم داشت و بهداشت دهان و دندان را حفظ نمود.

مشکلات مربوط به ارتودنسی بزرگسالان

اغلب بیماران بزرگسال از مشکلاتی رنج می برند.

همچنین آنها دارای برخی از انواع بیماری های مرتبط با سن هستند از جمله :

عفونت لثه خفیف و از دست دادن حاشیه استخوان

در سنین بالا خون رسانی کافی به بافتهای دهان کاهش پیدا می کند. در این زمان لثه قادر نیست به درستی نقش خود را ایفا کند .

استخوان ها نیز سخت هستند و دیگر در حال رشد نمی باشند.

این در حالی است که تغییرات دندان با افزایش سن به آرامی صورت می گیرد.

پیری بافت اغلب باعث می شود که دندان ها دیگر برای تنظیم به موقعیت جدید از خود اشتیاقی نشان ندهند .

موارد یاد شده به عنوان  محدودیت بیو مکانیکی در افراد بزرگسال شناخته شده است.

این در حالی است که راحتی بازسازی بافت اطراف  دندان را در بیماران جوان تر به یک فرایند پیچیده و  درگیر در بزرگسالان تبدیل می کند  .

• اصلاح نامرتبی دندان ها

یکی از دلایل اصلی که نیاز اغلب  بیماران را به درمان ارتودنسی بزرگسالان  توجیه می کند “اصلاح نامرتبی دندان ها ” در آنها است .

در یک بیمار بزرگسال با توجه به نیاز او به  ارتودنسی ممکن است دراغلب  موارد به اندازه کافی فضایی در دهان او  برای به حرکت درآوردن  دندان ها وجود نداشته باشد.

یا  بیمار به ناچار یک یا چند دندان را از دهان خود خارج کرده باشد .

همچنین ممکن است بیمار برخی از دندان های خود را هم اکنون تحت درمان قرار داده باشد .

با توجه به مسائلی از این قبیل و کشیدن  یک یا چند دندان در بزرگسالی ،  که می تواند به خودی خود در روند کار ارتودنسی هم مشکل ایجاد کند .

ترمیم دندان ها طی ارتودنسی ممکن است در روند کار درمان  وقفه حاصل کند .

از این رو ارتودنتیست شما به این مشکلات به عنوان مسائل ارتودنسی بزرگسالان در جای مناسب تمرکز خود را معطوف خواهد کرد  .

• مسائل مربوط به خارج کردن دندان

گفتیم که بسیاری از بزرگسالان یک یا چند دندان از دست رفته در گذشته داشته اند و این می تواند یک مشکل برای ارتودنسی به حساب بیاید .

در حال حاضر سایت های استخراج قدیمی دندان  ممکن است مکان های مناسب برای به حرکت در آوردن دندان باشد .

البته امروزه این خلاء را با اضافه کردن بخش های از استخوان مصنوعی به این منطقه ترمیم می کنند  .

شکاف موجود بین دندان ها ی ناشی از استخراج و نگه داشتن آنها برای بسته شدن نیز دشوار است.

زیرا استخوان در بزرگسالان نسبت به فشار و حرکت از خود مقاومت نشان می دهد و در همان راه به عنوان استخوان رو به رشد پاسخ نمی دهند .

• آسیب پذیری

بیماران تحت درمان ارتودنسی بزرگسالان در معرض خطر بالاتری برای تحلیل ریشه نسبت به کودکان هستند .

این اتفاق زمانی می افتد که شما در دهان خود  دندان خارج  شده داشته باشید و بدن شما نسبت به جذب مجدد استخوان تزریق شده واکنش نشان دهد .

عواملی که در این زمینه نقش مهمی دارند عبارتند از :

• سابقه خانوادگی
• عادات دهانی
• نوع ریشه دندان شما

اگر شما مستعد ابتلا به تحلیل ریشه هستید درمان ارتودنسی ممکن است به وسیله  اصطکاک ریشه ها  را تحت تاثیر قراربدهد .

در این صورت دندان شما ممکن است به سادگی شل شده و یا اگر تدابیر لازم از سوی  ارتودنتیست شما در نظر گرفته نشود ممکن است دندان شما در طول زمان  سقوط کند .

با نظارت بر روند کار ارتودنسی و نشانه های تحلیل ریشه شما می توانید به وسیله رادیوگرافی انجام شده تحلیل ریشه ی دندان های خود را از نزدیک تماشا کنید .

این مهم است که بدانید  بیماران بزرگسال  در معرض خطر بیشتری برای اختلالات گیجگاهی فکی قرار دارند.

نتیجه گیری

داشتن دندان هایی سالم و منظم را می توان در هر سنی تجربه کرد، بنابراین هیچگاه جهت اقدام برای درمان ارتودنسی دیر نیست. با این حال، درمان ارتودنسی بزرگسالان دارای دو جنبه مهم است: از یک سو، بزرگسالان سن بلوغ را گذرانده اند و رشد و توسعه فک ها در آن ها کامل شده است، بنابراین تغییر ساختار فک منحصرا نمی تواند با وسایل ارتودنسی انجام شود. در نتیجه در بسیاری از موارد هنگامی که یک بزرگسال دارای ناهنجاری فک می باشد، در کنار ارتودنسی نیازمند جراحی خواهد بود.

برای مثال می توان در ارتودنسی بزرگسالان به زمانی که فک بالا یا پایین در موقعیت طبیعی خود قرار ندارند و عقب یا جلوتر از حالت نرمال می باشند، اشاره نمود. در این موارد تنها درمان ارتودنسی بزرگسالان کارگر نیست و باید از جراحی فک برای برگشت فک به جایگاه اصلی آن بهره مند شد.

برای کسب اطلاعات بیشتر در این خصوص با مطب دکتر نجمه تحویلدارنژاد در مشهد در ارتباط باشید